Özgüven, kişinin kendi değeriyle ilgili görüşünü yansıtır. Bu görüş, çocuk yaşlarda belirmeye başlar ve zaman içinde oturur. Bu da, kişinin hayatı boyunca mutluluğunu belirlemede büyük rol oynar.
Bu nedenle çocuklara doğru bir özgüven eğitimi vermeli ve hayatları boyunca kendilerinden, yaptıkları işten emin, kendileriyle ilgili sağlıklı değerlendirmeler yapabilen bireyler haline gelmelerini sağlamakta rehberlik etmek gerekir.
Peki anne baba olarak bunun için ne yapmalı, nelere dikkat etmeli? Bu sorunun cevabı için birçok uzman tarafından araştırmalar yapılmış, bu konuda çok sayıda makale ve kitap yazılmış. Ortaya çıkan sonuç, çocuk eğitimi konusunda ailelere kullanabilecekleri malzeme vermesi açısından oldukça önemlidir. Bu alandaki önerilerin maddeler haline getirilmiş şekli çok sayıda internet sitesinde ve çocuk eğitimi kitaplarında da yer alır.
Çocukların özgüvenlerini geliştirmeye katkı sağlayabilecek davranış biçimleri arasında en önemlileri şunlardır:
- Var olmalarının sizin için ne kadar önemli olduğunu onlara hissettirin.
Onlara olan sevginizin başarı ya da başarısızlıklarına bağlı olmadığını, var olmalarının sizin için ne kadar önemli olduğunu ve ne olursa olsun onları daima seveceğinizi söyleyin.
- Özgüvende aşırılık hissederseniz çocuğunuzun tepkilerini daha kapsamlı değerlendirin.
Unutmayın özgüvenli olmak kendini beğenmişlik ya da kibirlilik demek değildir. Özgüven sadece olduğu gibi kabul edilmiş olmanın verdiği kendini rahat, iyi ve güvenlik içinde hissetmekdir. Başarısı ile şımaran, kibirli davranışlar gösteren çocuğun özgüveni yok ya da düşük demektir.
- Çocuğunuzun özgüven sağlamasında yardımcı olun.
Çocuğunuzun zayıf yanlarını görmezlikten gelmeyin, dürüst olun, ama onları eleştirmeyin. Çocukların sahip oldukları eksiklikleri veya kusurları olabilir. Bu konuda suçlayıcı ve eleştirel olursanız, kendilerini sadece o konuyla ilgili değil, tamamen “yetersiz ve güçsüz” hissedebilirler. Bunların üstesinden gelebilecek güçleri varsa bunu hatırlatın; yoksa da iyi ve kuvvetli oldukları yanları ile gurur duymalı konusunda destek olun.
- Çocuğunuza kendisine has yeteneklerini ortaya çıkartmasında yardımcı olun Çocuklar birbirlerinden farklıdır.
Her çocuğun farklı özellikleri ve yetenekleri vardır. Hepsinin başarılı olduğu alanlar değişiktir. Çocuklarınıza kendi ilgi alanları ve yetenekleri doğrultusunda faaliyetlere katılma imkanı sağlayarak onların araştırmaları ve yeni şeyler keşfetmeleri için destekleyin. Böylece kendilerinde var olan yeteneklerin ortaya çıkmasını sağlayarak kendilerine göven duymalarını sağlamış olursunuz.
- Yaptıkları ve ilgilendikleri şeylerin sizin için ne kadar önemli ve değerli olduğunu gösterin.
Katıldıkları faaliyetleri ve ilgilendikleri şeyleri sorun, okulda katıldıkları faaliyetlerin gösterilerine gidin. İlgilendiği şeylerle ilgili okuduğunuz bir yazı ya da resmi onunla paylaşın.
- Evinizde herkesin birbirine güveneceği bir ortam oluşturun.
Duygularını, düşüncelerini, sevgisini, başarı ya da başarısızlıklarını, hayal kırıklıklarını aile fertleriyle rahatca paylaşabilen çocuklar özgüvenli olurlar. “Söylediğin kadar da kötü değilmiş” ya da “Geçer canım merak etme” şeklinde cevap verme yerine, onların duygu ve düşüncelerini ciddiye alın.
- Çocuğunuza kendi davranışlarınızla örnek olduğunuzu unutmayın.
Çocuklarınıza, onlarda görmek istemediğiniz davranışlarda bulunmayın. Unutmayın sizler çocuklarınız için en önemli modelsiniz. İsteklerinin, duygularının, düşüncelerinin dikkate alınmadığını hisseden çocuk, anne babasını da bir süre sonra dikkate almamayı öğrenebilir.
- Beklentileriniz çocuğunuzun seviyesinde olsun, onu aşacak beklentilerden kaçının.
Her çocuğun farklı yapabilme kapasitesi ve seviyesi vardır. Çocuğunuzun birşeyi yapamayacağını bildiğiniz halde bunu ondan bekleyip sonunda hayal kırıklığı yaratmayın. Ulaşabilecekleri hedefler amaçlayıp başarılı olmalarını sağlayın.
- Çocuklarınıza sorumluluklar verin.
Kendisine güvenilip sorumluluk verilen çocuklar kendilerini yararlı ve önemli hissederler.
- Sadece çok özel yetenek ya da başarılarına değil herşeyine değer verdiğinizi ve takdir ettiğinizi belirtin.
Küçük bile olsa yaptığı güzel bir şey ya da davranışı için onu övün ve bunun ne kadar önemli olduğunu belirtin.
- Ne yaparlarsa yapsınlar onları bağışlayın ve sevgi ile emniyette olduklarını hissettirin.
Çocuklarınızı disiplin edin ama bunu hiç bir zaman yoğun bir öfkeyle ve katı kurallarla yapmayın. Onları disiplin etmeniz katı kurallarla katı cezalar verme şeklinde olmasın. Çocuklar adaletsiz davrandığınızda bunu çok iyi bilirler. Onların güvenini sarsmayın.
- Birlikte vakit geçirin.
Ortak yapacağınız faaliyetler bulup birlikte zaman geçirin.
- Onların özgüvenlerini sağlayacak sözlerde bulunun
“Yardimlarin çok işime yaradı, teşekkür ederim” ya da ” Bak bu aklıma gelmemişti bu konudaki fikrini çok beğendim” gibi sözlerle onların katkılarına değer verdiğinizi gösterin.
- Çocuğunuzla ilgili problemeleri onu suçlamadan ya da onun karekterini eleştirmeden tartışın.
Çocuklar kendileri ile ilgili problemlerde kendilerine saldırılıp eleştirilmeden konuşulduğunda bu problemi çözmek için çaba sarfederler. Onun karakterine değil yaptığı şeye hitap ederek konuşun.
Özgüven duygusuna ne kadar sahip olursak olalım, zaman zaman kendimizi başarısız ve çaresiz hissederiz. Küçük yaşlarda yaşadığımız engelleyici, cezalandırıcı, olumsuz yaşantılar da bu duygunun belirmesine destek olur. Ama önemli olan yeniden ayağa kalkarak hayata devam edecek güçte olduğumuzun farkında olmamızdır. Anne baba olmanın en önemli görevlerinden biri de çocukların özgüvenlerini destekleyerek, onların bu güçlerini keşfetmelerinde rehberlik etmektir.
No products in the cart.